Wat te doen bij een tekenbeet is erg belangrijke informatie om te weten. Een tekenbeet is namelijk gevaarlijker dan mensen soms denken. Om er zeker van te zijn dat je ondanks een tekenbeet dan wel nog veilig bent, is het belangrijk om de juiste stappen te volgen.
Vandaar dat we in dit artikel dan ook dieper ingaan op wat te doen bij een tekenbeet. Zo weet je voortaan zeker dat jijzelf of iemand in jouw omgeving veilig is na een tekenbeet. Maar laten we allereerst even kijken naar wat een tekenbeet nu precies is.
Wat is een tekenbeet?
Zoals de naam al aangeeft, is een tekenbeet de beet van een teken. Het gaat hierbij om hele kleine beestjes, wat vaak ook betekent dat je de beet niet echt opmerkt. Je voelt deze niet gebeuren. Een tekenbeet staat daarom bekend als pijnloos.
Een paar dagen na de beet ontstaat er in de meeste gevallen een rode vlek op de plek van de beet. Deze is niet al te groot en blijft dan ook vaak beperkt tot een centimeter of 2. Vaak verdwijnt de rode plek weer vanzelf binnen ongeveer een week.
Bij een tekenbeet gaat het dus puur om de beet van dit kleine insectje op jouw lichaam. Het is belangrijk om altijd op de hoogte te zijn van de mogelijke aanwezigheid ervan. Er bestaat namelijk een kans dat je de ziekte van Lyme oploopt als gevolg van een tekenbeet. Dit komt gelukkig niet vaak voor. Desondanks hebben toch ongeveer 3 op de 100 mensen hiermee te maken na een beet van de teek.
Belangrijke stappen bij een tekenbeet
Een tekenbeet is in de meeste gevallen dus niet schadelijk. Echter is het in potentie altijd mogelijk dat een teek de ziekte van Lyme bij zich draagt. En wanneer je op de verkeerde manier met een tekenbeet omgaat, is de kans groter dat de teek de ziekte overbrengt. Vandaar dat je er goed aan doet om je vast te houden aan enkele duidelijke stappen. Het zijn deze stappen die medisch gezien als optimaal worden beschouwd:
#1: Herkennen
Het begint allemaal met het herkennen van de tekenbeet. Zoals al even kort aangegeven, zijn er enkele duidelijke symptomen van een tekenbeet. Het gaat dan bijvoorbeeld om:
- Rood vlekje: Na een tekenbeet ontstaat er binnen een paar dagen een rode vlek. Deze zal ongeveer 1 a 2 cm groot zijn. Het is een vlekje dat bij meerdere insecten voorkomt. Dit betekent dus niet direct dat je door een teken bent gebeten. Wel is het een mogelijkheid dat dit het geval is. Het ontdekken van een rood vlekje speelt dus zeker wel een belangrijke rol bij het herkennen van een teken.
- Klein zwart beestje: Daarnaast gaat het bij een teken dus om een klein zwart beestje. Dit kleine zwart beestje wil soms nog weleens gewoon op je huid vastzitten. Hij heeft je dan pas net gebeten. In die gevallen is het belangrijk om ook snel de juiste stappen te nemen. Let er daarbij op dat je de teken niet zomaar even simpel verwijdert. Hier hangen enkele belangrijke voorwaarden aan vast. Hier gaan we in de tweede stap dieper op in.
- Geen pijn: Tot slot staat een tekenbeet erom bekend dat deze dus pijnloos is. Dit klinkt misschien niet als een symptoom, maar dat is het in essentie wel. Want wanneer je te maken hebt met een rood vlekje dat eigenlijk helemaal geen pijn doet, dan is dit een belangrijke indicatie voor een tekenbeet. Het is op dat moment altijd zinvol om het in ieder geval als optie te zien. Je voorkomt dan dat je het afdoet als iets onzinnigs, terwijl het dat misschien niet is.
Wat te doen bij een tekenbeet begint dus bij het herkennen ervan. Wanneer je het idee hebt dat er een kans is dat het om een tekenbeet gaat, is het belangrijk om door te gaan naar de volgende stappen.
#2: Verwijderen
Deze tweede stap is eigenlijk alleen van toepassing op het moment dat de teken zich nog op je lichaam bevindt. Het is dan zaak om op de juiste manier te werk te gaan. Hiermee ben je in staat om de kans op een besmetting met de ziekte van Lyme te verkleinen.
Let daarbij op dat je een vastzittende teek niet begint te behandelen met bijvoorbeeld zeep, alcohol of andere verdovende middelen. Dit soort maatregelen vergroten namelijk de kans op een besmetting. En dat is uiteindelijk toch het laatste wat je hoopt te bereiken.
Is er nog een teek op jouw lichaam of het lichaam van iemand in je omgeving aanwezig? Ga dan op de volgende manier te werk:
- Pak er een puntige pincet bij.
- Probeer de teek zo kort mogelijk op de huid vast te pakken.
- Zorg voor een parallelle houding van de pincet ten opzichte van de huid en trek de teek voorzichtig omhoog. Daarbij is het mogelijk dat een gedeelte van de teek achterblijft in het lichaam, bijvoorbeeld het hoofd. Dit is in principe geen probleem.
- Na het verwijderen van de teek maak je de wond schoon. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld alcohol. Water en zeep volstaan ook.
- Onderzoek het lichaam op mogelijke andere tekenbeten.
- Schrijf vervolgens duidelijk alle relevante informatie over de tekenbeet op. Voorbeelden hiervan zijn de datum van de beet, het land waar het is gebeurd en de plek op het lichaam waar de tekenbeet zich bevindt.
Na het correct volgen van deze stappen zit er in principe niets anders op dan wachten. Echter zijn er wel een aantal zaken die je daarbij in de gaten moet houden.
#3: Gevolgen in de gaten houden
Bij een tekenbeet is er dus een zeer kleine kans op de ziekte van Lyme. Dit komt in essentie neer op een percentage van rond de 2 a 3 procent. Dit is natuurlijk niet veel. Desondanks kan deze ziekte wel relatief grote gevolgen hebben. En dus is het belangrijk dat je er met je neus bovenop zit. Hou goed in de gaten of je met de volgende symptomen te maken krijgt:
- Rode of roodblauwe vlek van > 5cm: Een rode of roodblauwe vlek van groter dan 5 centimeter is geen goed teken. In potentie geeft dit aan dat je met de ziekte van Lyme te maken hebt. In dat geval is het belangrijk om zo snel mogelijk contact op te nemen met je huisarts.
- Langzaam groter wordende verkleuring: Ook voor een langzaam groter wordende verkleuring geldt hetzelfde. Dit hoeft niet altijd rood of roodblauw te zijn. Bovendien doet deze zich soms net op een andere plek voor dan je misschien verwacht. Zelfs zonder het opmerken van een tekenbeet moet je hiermee contact opnemen.
- Griepsymptomen: Verder is het een optie dat er griepsymptomen ontstaan. Je krijgt bijvoorbeeld te maken met koorts, spierpijn, vermoeidheid en hoofdpijn. In combinatie met een recente tekenbeet is dit een vervelende ontwikkeling. Kom zo snel mogelijk in actie.
- Pijnlijke gewrichten: Heb je na een recente tekenbeet ineens te maken met pijnlijke gewrichten? Zijn ze bijvoorbeeld wat dikker dan normaal? Dan is het goed mogelijk dat er sprake is van een link.
- Dubbelzien of scheef gezicht: Hetzelfde geldt voor dubbelzien of een scheef gezicht. Er is in het verleden een verband ontdekt met een recente tekenbeet. Dit is een van de zwaardere symptomen, waar mensen vaak van schrikken. Belangrijk is opnieuw om contact op te nemen met de huisarts.
- Tintelingen: En tot slot is het ook mogelijk dat tintelingen een indicatie zijn van de ziekte van Lyme. Vooral in combinatie met een recent ontdekte tekenbeet. Dit is het laatste duidelijke symptoom dat er mogelijk iets mis is. En dus mag er ook op dit moment geen tijd verloren gaan.
Alles doen om een tekenbeet te voorkomen
Een tekenbeet verhelpen is één ding. Maar het liefst zorg je er natuurlijk voor dat je helemaal nooit met een tekenbeet te maken krijgt. Daarom is het belangrijk om te weten wat je hiervoor kunt doen. Hoe je in staat bent om de kans op een tekenbeet te minimaliseren. In ieder geval is het belangrijk om met de volgende zaken rekening te houden:
- Vermijd hoog gras en struiken: Teken bevinden zich vaak in hoge stukken gras en struiken. Een logische eerste gedachte is dan ook om deze zoveel mogelijk te vermijden. En wanneer je er toch doorheen moet, check dan meteen of je geen teek hebt opgelopen. Zo ben je er in ieder geval altijd vroeg bij.
- Loop in de natuur op wandelpaden: Vooral in de vrije natuur is de kans op een tekenbeet groot. Probeer daarom zoveel mogelijk op de wandelpaden te blijven. Hiermee voorkom je dat je te dicht bij de natuurlijke habitat van de teek bent.
- Draag bedekkende kledij: Tot slot is het raadzaam om bedekkende kledij te dragen. Zonder blote stukken huid is het ook niet mogelijk voor een teek om zich vast te bijten. Draag bijvoorbeeld lange mouwen, een pet en hoge sokken. Daarmee is de kans minimaal op een potentieel vervelende situatie met een beet.