Het moment dat je met een overlijden te maken krijgt, is vaak erg schokkend. Zelfs wanneer het er aan zit te komen, komt het eigenlijk toch altijd nog onverwacht. Dit is dan vaak ook een periode waarin je eigenlijk alleen maar verdrietig wilt zijn. Echter vraagt de realiteit helaas om iets anders. Er moet een hoop geregeld worden op het moment van een overlijden. Wat te doen bij overlijden is daarom lang niet altijd even overzichtelijk.
Zoals iedereen diep van binnen wel weet, gaat alles bij een overleden niet vanzelf. Zo zijn zaken als de erfenis en een begrafenis of een overlijden redelijk voor de hand liggende zaken die geregeld dienen te worden. Echter blijft het hier zeker niet bij. Naast deze punten zijn er ook nog een aantal andere dingen die aan bod komen.
In dit artikel gaan we dieper in op alles wat er bij een overlijden op je afkomt. Zo weet je precies wat je moet doen om de situatie in goede banen te leiden. Als partner, broer, zus, kind, kleinkind of ouder ben je zo in staat om alles uiteindelijk een plekje te geven.
Inhoudsopgave
Omgaan met een overlijden
Omgaan met een overlijden is voor iedereen anders. De een is bijvoorbeeld met stomheid geslagen. Het is dan lastig om te geloven dat een persoon echt is overleden. Dit komt vaak voor bij onverwachte overlijden. Denk dan bijvoorbeeld aan een ongeluk of een onverwachtse medische aandoening.
Daarnaast is het ook heel begrijpelijk om extreem verdrietig te zijn. Het laatste waar je eigenlijk op zit te wachten, is om dan alles dat bij een overlijden komt kijken te gaan regelen. Dit is zeer begrijpelijk. Echter is het iets waar men helaas even doorheen moet. Je wilt uiteindelijk namelijk nog liever dat de zaken wel gewoon goed geregeld zijn. Hou dit dan ook in het achterhoofd.
Stappenplan bij overlijden
Om het je bij een overlijden zo makkelijk mogelijk te maken, hebben we alle relevante informatie op één plek verzameld. Er is namelijk nogal veel bekend over de zaken die bij een overlijden komen kijken. Door deze stap voor stap door te lopen, zit het er voor je het weet alweer op. Er is dan alle tijd om ook persoonlijk het overlijden van de persoon in kwestie goed te verwerken.
Al met al ziet wat te doen bij overlijden er als volgt uit:
#1: Akte van overlijden verkrijgen
De allereerste stap is altijd het verkrijgen van een akte van overlijden. Dit is iets wat de huisarts van de persoon in kwestie moet doen. Neem dus contact op met deze huisarts om door te geven dat er sprake is van een overlijden. Deze komt dan direct langs om het overlijden officieel te bevestigen.
Op dat moment is het belangrijk om aangifte te doen bij de burgerlijke stand. In veel gevallen is het niet nodig om dit zelf uit te voeren. Dit is iets wat de meeste uitvaartondernemers voor je doen. Zorg ervoor dat je meerdere kopieën van de akte van overlijden maakt. Dit is nodig om in een later stadium alle instanties te informeren over het overlijden.
#2: Uitvaartverzekering nalopen
In de tweede stap is het belangrijk om te achterhalen of er sprake is van een uitvaartverzekering. Een uitvaart kost over het algemeen namelijk flink wat geld. Wanneer er sprake is van een uitvaartverzekering, dekt dit een gedeelte van de begrafenis- of crematiekosten.
Let er daarnaast op dat je alle kosten van de uitvaart goed bijhoudt. Want niet alles zal vergoed worden, ondanks dat er een uitvaartverzekering is afgesloten. De overige kosten die niet zijn gedekt, mag je aftrekken van de erfenis. Dit om hoogoplopende kosten verder te voorkomen.
#3: Verklaring van erfrecht ontvangen
In de derde stap is het zaak om achter een verklaring van erfrecht aan te gaan. In principe ontvang je deze van de notaris. In deze verklaring is een verzameling aan informatie opgenomen. Zo staan hierin bijvoorbeeld zaken als:
- Informatie over de overledene zelf: Uiteraard is informatie over de overleden zelf een belangrijk basiselement van een verklaring van erfrecht. Hierin staat bijvoorbeeld wie de persoon was en welke gegevens daar allemaal bij horen.
- Nalatenschap: Daarnaast komt ook de nalatenschap aan bod. Informatie over alles wat de overledene nalaat. Denk hierbij aan zaken als geld, bezittingen en andere waardevolle stukken.
- Erfgenamen: Tot slot staat in de verklaring van erfrecht ook opgenomen wie de erfgenamen zijn van de overledene. Uit dit document wordt daarmee duidelijk wie recht heeft op wat.
Let op dat een verklaring van erfrecht niet nodig is wanneer er geen sprake is van een testament én het banksaldo van de overledene onder de €100.000 ligt. Zo ben je in staat om te besparen op de notariskosten.
#4: Levensverzekering nalopen
Dan is het daarna tijd om door te gaan naar de vierde stap in het proces na een overlijden; het nalopen van de levensverzekering.
Lang niet iedereen heeft een levensverzekering afgesloten. Desondanks is het wel belangrijk om hier achteraan te gaan. Is er namelijk wel een levensverzekering afgesloten? Of is er bijvoorbeeld sprake van iets als een overlijdensrisicoverzekering? Dan zijn nabestaanden in staat om bepaalde schulden af te lossen met het bedrag van de verzekeringsmaatschappij.
#5: Zorgverzekeringen en schadeverzekeringen evalueren
In stap 5 ga je nalopen wat de zorgverzekeringen en/of schadeverzekeringen van de overledene zijn. Een verzekering als de ziektekostenverzekering kan je bijvoorbeeld direct al stopzetten. Hetzelfde geldt voor de WA-verzekering. Dit voorkomt dat je onnodig doorbetaalt voor iets waar niemand meer wat aan heeft.
Mocht er sprake zijn van een koopwoning die dient te worden verkocht, dan is het slim om bepaalde verzekeringen nog even aan te houden. Het betreft hier dan de schadeverzekeringen. Een inboedelverzekering is hier een voorbeeld van. Deze zeg je pas op wanneer het huis ook daadwerkelijk verkocht is aan een ander.
#6: Instanties informeren
In de zesde stap is het moment daar om instanties te gaan informeren over het overlijden van de persoon in kwestie. Dit betreft instanties als:
- Een mogelijke werkgever
- Een pensioenfonds
- Overige verzekeringsmaatschappijen
- Organisaties met lopende abonnementen en/of lidmaatschappen
- Instanties die donaties ontvangen
- Verenigingen (sport, kaarten, etc)
- De woningbouwvereniging
- Specifieke klantenkaarten
In veel gevallen overziet men deze stappen. Het wordt dan een kwestie van zaken opzeggen op het moment dat de kosten blijven doorlopen. Het is zonde om deze geldbedragen mis te lopen. Ga daarom goed na van welke kostenposten nog sprake is. Waar nodig zeg je deze direct op. Dit scheelt op termijn weer een hoop problemen.
#7: Bankzaken regelen
Het regelen van de bankzaken moet je als een aparte stap zien. Bij de bank krijg je namelijk met verschillende zaken tegelijk te maken. Het is daarom verstandig om hier een losse afspraak voor in te plannen.
Tijdens deze afspraak achterhaal je welke soort zaken de overledene nog allemaal bij de bank had lopen. Belangrijke voorbeelden hiervan zijn:
- Een of meerdere betaalrekeningen
- Spaarrekening
- Creditcards
- Hypotheek
- Leningen
- Beleggingen
In veel gevallen is het mogelijk om deze op een andere naam te zetten. Bijvoorbeeld op de naam van de partner van de overledene.
#8: Belastingzaken regelen
Vervolgens komen ook de belastingzaken nog even aan de beurt. Achter de schermen verloopt het doorgeven van het overlijden automatisch richting de Belastingdienst. Echter betekent dit niet dat er helemaal niets hoeft te gebeuren. In essentie zijn er twee punten waar je op dient te letten:
- Maandelijks voorlopige aanslagen: Sommige personen ontvangen iedere maand een voorlopige aanslag. Gezien de persoon in kwestie nu is overleden, is hier geen behoefte meer aan. Deze zet je gelukkig relatief eenvoudig stop.
- Aangifte inkomstenbelasting: Wanneer het nog van toepassing is, moet er een aangifte inkomstenbelasting worden gedaan. Dit doe je over het gedeelte van het jaar dat de persoon nog in leven was. Op de website van de Belastingdienst vind je een speciale sectie voor het doen van aangifte inkomstenbelasting voor overleden personen.
Op het moment dat er sprake is van een erfenis, zal de Belastingdienst hiervoor een aangifte op maat versturen.
#9: Nieuwe situatie inkomen en uitgaven op een rijtje zetten
Tot slot blijft er nog één stap over qua wat te doen bij overlijden. We hebben het dan over het maken van een overzicht van de nieuwe situatie qua inkomsten en uitgaven. Zeker in de gevallen dat er een partner is weggevallen, verandert de situatie aanmerkelijk. Het is dan slim om hier direct achter aan te gaan.
Zo zijn er bijvoorbeeld financiële regelingen beschikbaar voor nabestaanden. Het is goed mogelijk dat de partner voor een of meerdere van deze regelingen in aanmerking komt. Daarnaast vindt er ook een grote verandering qua uitgaven plaats. Ook hierdoor komt er weer wat ruimte vrij.
Door de inkomsten en uitgaven in kaart te brengen, ontstaat er al snel rust. Zo hoef je je dan geen zorgen te maken over het wegvallen van bepaalde inkomstenbronnen. Wanneer alles op een rijtje staat, ontstaat er duidelijkheid. Het geeft je weer de juiste handvaten om een volgende stap te zetten.
Zo komt er bij een overlijden al met al veel op de nabestaanden af. Leid dit in goede banen aan de hand van het volledige stappenplan.