‘Wat te doen bij hyperventilatie?’ is een vraag die men tegenwoordig meer en meer stelt. Dit heeft te maken met het feit dat er een toenemend aantal mensen is dat met hyperventilatie te maken krijgt. Dit maakt het daarom belangrijker dan ooit dat je ook toegang hebt tot de juiste informatie. Want om hyperventilatie te stoppen, moet je bepaalde handelingen verrichten.
In dit artikel gaan we dieper in op wat hyperventilatie precies is, wat te doen bij hyperventilatie en hoe je hyperventilatie kan voorkomen. Laten we echter bij het begin beginnen.
Wat is hyperventilatie precies?
De letterlijke betekenis van hyperventilatie is dat je te veel ademt. Bij hyperventilatie haal je als het ware adem alsof je een flinke inspanning aan het maken bent. Terwijl dit eigenlijk niet het geval is. Daarom haal je dus te veel adem voor de fysieke staat waarin je lichaam zich bevindt.
Wat te doen bij hyperventilatie heeft voor een deel ook te maken met de specifieke oorzaak. Het is namelijk belangrijk om te weten wat de oorzaak is, om te weten wat je anders kunt doen. Een aantal veelvoorkomende oorzaken van hyperventilatie zijn:
- Spanning: Spanning is een van de grootste veroorzakers van hyperventilatie. En spanning komt tegenwoordig in het alledaagse leven vaak voor. Denk bijvoorbeeld in combinatie met werkdruk, persoonlijke relaties of specifieke academische prestaties. Wanneer er sprake is van veel stress, neemt de spanning die je voelt ook toe. En in die scenario’s ontstaat er dan vaak hyperventilatie. Het gevoel van spanning zorgt ervoor dat je lichaam beter denkt te moeten presteren. Dit resulteert in een toename van de snelheid van je ademhaling. En wanneer dit vervolgens te lang aanhoudt zonder daadwerkelijk een fysieke inspanning te leveren, haal je te veel adem. Het begint dan zelfs schadelijk te worden.
- Angst voor een aanval: Daarnaast hebben ook veel mensen te maken met de angst voor een aanval. Wanneer je een verleden hebt met hyperventilatie, ben je een stuk banger dat je er nog een keer mee te maken krijgt. En alleen deze angst is dan al in staat om voor een nieuwe aanval te zorgen. Dit is een zeer vervelende zaak. De manieren om dit te voorkomen hebben dan ook vooral te maken met psychologische factoren.
- Bepaalde ziektes: Tot slot zijn ook bepaalde ziektes in staat om voor hyperventilatie te zorgen. Dit is niet altijd even duidelijk, maar kan desondanks wel degelijk de oorzaak zijn. Denk bijvoorbeeld aan aandoeningen als astma, een longontsteking of een virusinfectie. Zelfs hartklachten, suikerziekte en bepaalde nier- en leverziektes zouden hier de oorzaak van kunnen zijn.
Herken je een of meer van deze potentiële oorzaken? Dan heb je in ieder geval alvast een belangrijke eerste stap gezet. Je hebt een bepaalde indicatie waar de hyperventilatie vandaan komt. Hierdoor heb je dan ook een idee waar je een oplossing moet zoeken.
Belangrijke stappen bij hyperventilatie
Al met al is het vooral belangrijk om de juiste acties te ondernemen op het moment dat je met hyperventilatie te maken krijgt. Aangezien dit een relatief bekende aandoening is, is hier ook al veel onderzoek naar gedaan. Dit houdt in dat er een aantal bewezen acties zijn die je hoe dan ook gaan helpen bij het ervaren van hyperventilatie.
Deze stappen zijn als volgt:
#1: Naar een rustige omgeving verplaatsen
Wanneer jijzelf of iemand anders met hyperventilatie te maken heeft, is het belangrijk om zo snel mogelijk naar een rustige omgeving te verplaatsen. Een omgeving waarbij er geen drukte is en waar er voldoende ruimte is om te ademen.
Bij hyperventilatie werkt een gevoel van drukte en spanning juist averechts. Dit gevoel ervaar je wanneer je je in een ruimte bevindt waar veel mensen dicht op elkaar staan. Of waar er sprake is van veel geluid.
Zorg er daarom zo snel mogelijk voor dat er sprake is van rust. Het is de eerste stap om ook zelf weer tot rust te komen. Als het goed is begint de ademhaling dan vanzelf al een beetje te vertragen.
#2: Praten met een ander persoon
Daarna heeft het veel zin om te praten met een ander persoon. Hierdoor verleg je de focus van het te snelle ademen naar iets heel anders. Wanneer je te maken hebt met iemand anders die aan het hyperventileren is, heeft het dan ook zin om bepaalde dingen aan ze te vragen. Hierdoor moeten ze niet alleen nadenken, maar ook echt iets antwoorden. Dit vertraagt het ademhalingsproces aanzienlijk.
Stel bijvoorbeeld een vraag met betrekking tot datgene wat ze normaal altijd doen in een rustige situatie. Vraag naar wat ze later die dag op de planning hebben. Wanneer je zelf vaak met hyperventilatie te maken hebt, doe je er goed aan om de mensen om je heen hierover te informeren. Geef aan dat het belangrijk is om tegen ze te praten. En om een antwoord uit te lokken bij iemand met hyperventilatie.
#3: Zakje
Mochten de bovenstaande twee stappen geen effect hebben, dan mag je terugvallen op het welbekende zakje. Het kortstondig in een zakje ademen is in staat om je ademhaling te vertragen. Je wordt hierdoor al snel een stuk rustiger.
Om dit mogelijk te maken, is het belangrijk om altijd een zakje bij de hand te hebben. Wanneer je dit weet, ben je van jezelf ook al direct een stuk rustiger. Je weet namelijk altijd dat je iets bij de hand hebt mocht het misgaan. Zelfs als het niet nodig is, is dit een fijne gedachte. Een zakje mag dan ook eigenlijk nooit ontbreken.
#4: Wachten tot ademhaling herstelt
Bij hyperventilatie is het belangrijk om niet te snel weer over te gaan tot de orde van de dag. Voor je het weet, heb je dan namelijk opnieuw te maken met hyperventilatie. Probeer in plaats daarvan heel rustig toe te werken naar herstel.
Soms duurt dit een paar minuten, soms wat langer. Als buitenstaander is het bijvoorbeeld erg belangrijk om altijd in de buurt te blijven van het slachtoffer. Wacht echt tot de ademhaling weer voor de volle 100% een normaal niveau heeft bereikt. Wanneer dit een tijdje zo blijft, is de kans klein dat er opnieuw een aanval van hyperventilatie aankomt.
#5: 112 bellen bij uitblijven verbetering
Tot slot blijft er nog een optie over wanneer de hyperventilatie niet stopt. Wanneer je alles hebt geprobeerd en niks blijkt te lukken, dan moet 112 gebeld worden. Ondanks de hierboven eerder beschreven stappen ben je dan niet in staat om er zelf uit te geraken. En dus ontstaat er dan een gevaarlijke situatie.
Door 112 te bellen kom je direct in contact met iemand die weet wat er moet gebeuren. Het is een laatste, veilige optie in het geval van een niet onder controle te krijgen aanval van hyperventilatie.
Hyperventilatie voorkomen
Als laatste grote onderdeel met betrekking tot hyperventilatie is er het voorkomen van deze toestand. Wat te doen bij hyperventilatie gaat namelijk niet alleen over het verhelpen ervan. Nog liever krijg je er simpelweg nooit meer mee te maken. Om dit voor elkaar te krijgen, is het belangrijk om de volgende zaken in het achterhoofd te houden:
- Ademhalingsoefeningen: Bij hyperventilatie moet je leren ademen op een goede manier. Mensen ademen vaak via de borst. Echter is dit niet de juiste techniek. Veel beter is om via de buik en de neus te ademen. Hiermee is hyperventilatie grotendeels te voorkomen. Dit doe je bijvoorbeeld door even te gaan liggen. Focus je vervolgens heel specifiek op de manier van ademhalen. Door jezelf dit aan te leren, is de kans op hyperventilatie direct al een stuk kleiner.
- Vroegtijdig herkennen: Daarnaast is het essentieel om hyperventilatie al in een vroeg stadium te herkennen. En dan met name de aanloop naar een aanval toe. Merk je in een drukke ruimte bijvoorbeeld dat er zich wat spanning opbouwt in je lichaam? En komt er langzaam maar zeker een gevoel van paniek over je heen? Grijp dan bij de eerste de beste mogelijkheid gelijk in. Herken de situatie en zorg voor passende maatregelen. Bijvoorbeeld door direct even te gaan zitten en op de juiste manier te ademen. Zo is het mogelijk om een complete aanval gewoon volledig te voorkomen.
- Momenten van rust pakken: Tot slot is het verstandig om preventief momenten van rust te pakken. Vraag niet te veel van jezelf in relatief spannende situaties. Zelfs wanneer je helemaal nergens last van hebt, is het dan een goed idee om rustmomenten in te bouwen. Neem bijvoorbeeld op tijd een pauze van je werk. Of ga om de zoveel tijd even goed zitten om je te focussen op je ademhaling. Door hier slim mee om te gaan, ben je in staat om het grootste gedeelte van de potentiële hyperventilaties niet eens mee te maken.
Met de juiste informatie op zak ga je goed voorbereid op pad. Iedere dag van je leven is het belangrijk om deze momenten te herkennen. En om ook de juiste informatie bij de hand te hebben wanneer iemand anders ermee te maken krijgt. Zo helpen we elkaar allemaal verder bij het voorkomen en verhelpen van een hyperventilatieaanval.