Wat te doen bij brandwonden? | Wat te doen bij?

Bij brandwonden is het zaak om snel op de juiste manier in actie te komen. Brandwonden zijn namelijk zeer schadelijk voor het lichaam. Zeker wanneer ze te lang onbehandeld blijven, is er een goede kans dat de huid zich nooit meer hersteld. Uiteraard een scenario dat je zoveel mogelijk probeert te voorkomen. Wat te doen bij brandwonden is daarom uiterst waardevolle informatie voor iedereen die met brandwonden te maken heeft en krijgt.

Wat is een brandwond precies?

Bij een brandwond is er sprake van een wondje doordat je je ergens aan hebt verbrand. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer je kokend water over je hand hebt gekregen. Of wanneer je per ongeluk een bloedhete pan hebt aangeraakt. Daarbij zijn er verschillende soorten gradaties van brandwonden. Deze geven aan hoe ernstig een brandwond nu eigenlijk is. In principe zijn er 4 verschillende categorieën te onderscheiden:

#1: Eerstegraads brandwond

Een eerstegraads brandwond is een brandwond van het meest lichte type. Deze is dan vaak ook niet erg ernstig. Al met al merk je een brandwond van dit type aan de volgende symptomen:

Rood: Een eerstegraads brandwond is rood. Daarbij moet je eigenlijk denken aan de gelijkenis met een brandwond bij verbranding door de zon. Ook dan ontstaat er een rode gloed over de huid heen. Deze rode kleur houdt meestal 1 of 2 dagen aan. Daarna keert langzaam maar zeker de oude kleur van dat stukje huid weer terug.
Droog: Verder is een eerstegraads brandwond vaak ook droog. Een normaal stukje huid voelt wat minder droog aan. Ondanks dat dit ook weer niet vochtig is, merk je wel een verschil. De droogheid van de brandwond voelt niet prettig aan.
Pijnlijk: Tot slot is dit type brandwond direct al pijnlijk. Net zoals verbranding door de zon eigenlijk ook pijnlijk is. Het is goed te weerstaan, maar fijn is anders.

#2: Tweedegraads brandwond oppervlakkig

Bij een oppervlakkige tweedegraads brandwond is er alweer sprake van iets meer schade. De verbranding is intenser geweest dan bij de vorige variant. Hierdoor is de brandwond niet alleen ook rood en pijnlijk, maar moet hier nog een belangrijke eigenschap aan worden toegevoegd:

Blaren: Bij een oppervlakkige tweedegraads brandwond ontstaan er blaren. De huid komt hier dus los van de onderliggende huid. Het vormt als het ware een luchtbel onder je huid. Wanneer deze blaar kapot gaat, ontstaat er een vochtige, onderliggende wond. Deze doet vaak flink wat pijn. Hoe groter de brandwond en de bijbehorende blaar zijn, hoe pijnlijker het is.

#3: Tweedegraads brandwond diep

Bij het vorige type brandwond was er nog sprake van een oppervlakkige wond. Echter is het ook goed mogelijk dat je te maken krijgt met een diepe tweedegraads brandwond. Je bent dan nog net wat verder van huis. Net als bij de oppervlakkige tweedegraads brandwond krijg je hierbij ook te maken met blaren. Er zijn daarnaast wel nog een aantal belangrijke verschillen met de eerdere typen brandwonden:

Rozerode huid met witte plekken: In plaats van een rode brandwond, merk je bij een diepe tweedegraads brandwond dat er sprake is van een rozerode huid met witte plekken. Bovendien komen deze in vlekken voor. Vaak ziet dit er voor mensen ook direct al een stukje ernstiger uit. Je merkt in één oogopslag dat er iets niet helemaal goed is.
Bijna geen pijn: Wat daarnaast opvalt, is dat een dergelijk type brandwond eigenlijk bijna geen pijn doet. Daar waar je misschien zou verwachten dat het juist meer pijn doet, merken mensen er vaak niet veel van. Pas wanneer je met opengaande blaren te maken krijgt, begint de brandwond weer flink te irriteren. Maar wanneer dit niet het geval is, valt het dus allemaal mee.

#4: Derdegraads brandwond

Een derdegraads brandwond is de brandwond van het ernstigste soort. Wanneer je hiermee te maken krijgt, is het zeer belangrijk dat je de juiste maatregelen neemt. Hier gaan we verder in dit artikel nog wat dieper op in.

Bij een derdegraads brandwond krijg je te maken met de volgende symptomen:

Geelwit of bruin: Doordat de verbranding een stuk ernstiger is geweest dan in de eerdere scenario’s, is de huid ook een stuk meer van slag. In plaats van een wat meer logische roze of rode verbrandingskleur, is deze nu geelwit of zelfs bruin. Dit is een belangrijke indicatie dat je met een ernstige brandwond te maken hebt.
Voelt stug aan: Een dergelijke brandwond voelt bijzonder stug aan. De huid is lang niet meer zo glad als dat je gewend bent. Het doet bijna denken aan leer. Dit is een duidelijk verschil met een ‘normaal’ stukje huid.
Geen pijn door kapotte zenuwuiteinden: Ten derde is er bij een derdegraads brandwond helemaal geen sprake van pijn. Gezien de ernst van de verbranding is dit heel counter intuïtief. Maar hoe is dit dan mogelijk? Dit heeft te maken met de kapotte zenuwuiteinden. Die moeten normaal namelijk het pijnsignaal doorgeven. Als ze kapot zijn, is dit niet meer mogelijk. En dus voel je geen pijn.

Stappenplan bij een brandwond

Om bij een verbranding niet te maken te krijgen met een ernstige brandwond, zijn er gelukkig verschillende dingen die je kunt doen. Door het stappenplan bij een brandwond nauw te volgen, minimaliseer je de negatieve effecten van de verbranding. Wat te doen bij brandwonden ziet er als volgt uit:

Koel onmiddellijk 10-20 met lauw en zacht stromend water: Tijdens de verbranding loopt de temperatuur van de huid ineens heel hoog op. Direct daarna is het daarom zaak om deze weer snel af te koelen. Daarbij moet je opletten dat je niet kiest voor ijskoud water. Dit is dan weer minder effectief. Koel bij verbranding met lauw, zacht stromend water voor zo’n 10 a 20 minuten.
Trek kleding en sieraden uit: Wat je niet wilt, is dat kleding of sieraden aan de wond vast komen te zitten. En dus is het essentieel om deze zo snel mogelijk uit te trekken. Hiermee voorkom je erger. Zit een stuk kleding al vastgeplakt aan de brandwond? Laat het dan zitten en maak de schade niet erger.
Laat de wond met niets anders in contact komen: Smeer niks op de wond, maar plak deze af met een stukje plastic huishoudfolie. Hiermee bescherm je het tegen invloeden van buitenaf. De wond heeft na het koelen simpelweg rust nodig. Het is op dat moment een erg kwetsbare plek.
Bel in specifieke situaties de huisarts: Er zijn bepaalde situaties waarbij het nodig gaat zijn om de huisarts te bellen. Bijvoorbeeld wanneer je een blaar in je gezicht, de geslachtsdelen of op handen en voeten hebt. Ook wanneer de brandwond groter is dan ongeveer de helft van een hand. Bij een derdegraads brandwond moet je sowieso contact opnemen met de huisarts.

Door dit stappenplan nauwkeurig te volgen, ben je in staat om de schade van de verbranding te minimaliseren. Dit kan flink schelen met betrekking tot de uiteindelijke wond zelf. Het zorgvuldig toepassen van deze informatie gaat je een hoop onnodige pijn schelen.

Hoe brandwonden zoveel mogelijk voorkomen?

Net als bij eigenlijk alle andere pijntjes en ongemakken is het veel fijner om iets te voorkomen dan om het te verhelpen. Bij ‘wat te doen bij brandwonden’ is het daarom ook waardevol om een stukje informatie te ontvangen over het voorkomen van brandwonden. Hiermee bespaar je jezelf pas echt een hoop ongemak in de toekomst. Maatregelen die je in staat bent te nemen, zijn bijvoorbeeld:

Zet heet water altijd op een stabiele plek: Een van de grootste veroorzakers van brandwonden is (kokend) heet water. Iedereen weet in essentie wel dat dit heel gevaarlijk is. Echter sluipt het er vaak in om er niet 100% veilig mee om te gaan. Bijvoorbeeld door een hete theepot op de rand van een tafel te zetten. Of door over een pan heen te hangen tijdens het koken. Zorg er in ieder geval voor dat je heet water altijd ver van randen af op een stabiele plek zet.
Vervang ovenhandschoenen tijdig: Daarnaast is ook de oven een zeer populaire plek om jezelf te verbranden. Bijvoorbeeld door met verouderde ovenhandschoenen aan de slag te gaan. Of door helemaal geen gebruik meer te maken van ovenhandschoenen. Voorkom onnodige brandwonden door je ovenhandschoenen tijdig te vervangen voor nieuwe, veilige opties.
Laat kinderen niet in de buurt van pannen of waterkokers komen: Tot slot zijn kinderen vaak niet goed in staat om gevaar in te schatten. Hierdoor hebben zij nog weleens de neiging om onhandig met pannen of heet water om te gaan. Zorg er daarom voor dat je dit altijd zo ver mogelijk uit hun buurt neer zet. Hiermee neem je kinderen tegen zichzelf in bescherming. Bovendien voorkom je ermee dat je je achteraf bijzonder schuldig voelt.

Heb je dus met een brandwond te maken? Volg dan het eerdergenoemde stappenplan om de uiteindelijke schade te minimaliseren. En wil je er alles aan doen om er nooit (meer) mee te maken te krijgen? Pas de hierboven genoemde maatregelen dan op dagelijkse basis toe. Wanneer ze een gewoonte worden, is en blijft de kans op brandwonden minimaal.